آرشیو فروردین ماه 1399

در زماني كه در روسيه جنگ بود يعني حدود 70 سال پيش بخشي از مردم و نيروي نظامي روسيه از ترس تزارها به ايران فرار كردند. بعد از اينكه در ايران ساكن شدند و مايحتاج اوليه ي خود را جمع كردند درصدد ساخت كليسايي براي خود برآمدند. آنها كليساي نيكلاي مقدس يا همان كليساي جامع سنت نيكولاس را براي مهاجران روس ساختند. اين كليسا تبديل شده به محلي براي تجمع ارتودكس هاي ايراني و در خيايان شهيد مفتح كنوني واقع شده است.

اين كليسا با هزينه ي جع شده توسط مهاجران و با معماري نيكولاي ماركف ساخته شد. اين معمار روسي در تهران سابقه ي خوبي به جا گذاشته بود و بناهايي چون دبيرستان انوشيروان ، مسجد فخرالدوله و زندان قصر و سفارت ايتاليا و مدرسه ي البرز  و چندين مكان مهم ديگر در تهران را در كارنامه ي خود دارد.

رفت و امد به اين كليسا در دهه 50  تقريبا به اوج خود رسيد و پيروان ارتودكس مسيحيان در آن دوره در ايران و تهران به بيشترين مقدار خود رسيد و حدود 2000 نفر به اين كليسا براي عبادت مي آمدند. اعضاي اصلي اين كليسا 50 نفر هستند كه بيشتر از مهاجران باقي مانده در ايران و فرزندان قزاق هاي روس كه تصميم گرفتند در ايران بمانند تشكيل شده است.

تزئينات اين كليسا شامل شيشه هاي ويترا، تابلو هاي از مسيح و حضرت مريم و چندين اشيا تاريخي ديگر مي شود. بخشي از اشيا تزئيني اين كليسا مربوط به كليساي ديگري است كه در روسيه تخريب شده بود و مهاجران انها را با خود به ايران آوردند.

منظور از نيكلاي مقدس در واقع نيكلاي دوم است كه اخرين تزار روسيه بوده و در روسيه به دست ياغيان كشته شده است. ارتودكس ها او را جزو قديسان خود ميشارند و او را نيكلاي قديس رنج كشيده ناميدند. اين كليسا در دوران پس از انقلاب تا مدتي تعطيل بود و چندين سال بعد با اعزام اسقفي از مسكو اين كليسا دوباره شروع به فعاليت كرد.

در قسمت محراب  اين كليسا سقف گنبدي شكل ساخته شده است كه طاق هاي ان با نقاشي پوشيده شده است در بخش بالاي محراب آينه كاري نيز شده است.

در كنار ايم كليسا خانه ي سالمنداني وابسته به كليساي نيكلاس مقدس ساخته شد كه انگار نخستين خانه ي سالمندان ايران نيز هست. در اين خانه ، سالمندان كمي با اديان مختلف در كنار هم زندگي مي كنند.

دومين كليساي ساخته شده در جهان در ايران واقع شده است. اين كليسا در اروميه واقع شده است و به اسم ننه مريم شناخته مي شود. اين كليسا كه از دوران آشوريان به جامانده است.

اين كليسا كه امروزه به اسم شرق آشور شناخته مي شود بعد از كليسايي كه در فلسطين واقع شده است دومين كليساي جهان مي باشد. تاريخ نگاران معتقدند اين كليسا در ابتدا آتشكده بوده است و معبد تعداد زيادي از زرتشتيان . در زماني كه دين مسيحيت وارد ايران شد و گروهي از زرتشتيان به مسيحيت گرويدند و اين اتشكده به اولين كليساي ايران بدل شد و تغيير كاربري داد.  روايت تاريخي كه در اين مورد وجود دارد اين است كه زماني كه سه موبد زرتشتي در اين اتشكده در حال عبادت بودند نوري ستاره مانند ديدند كه حكايت از تولد نوزادي در اورشليم ميداد. انها به اورشليم رفتند و به مسيحيت ايمان آوردند و سپس به اروميه برگشتند. پس از آن اين اتشكده به كليسا تبديل شد. اين روايت تاريخي بر روي قبري كه در اين كليسا پيدا شده است نوشته شده و مي گويند اين قبر ها قبر هما سه موبد اوليه اين كليسا باشد. در حال حاضر اين سنگ قبر در اكراين و در شهر كيف نگه داري مي شود.

معماري اين كليسا به صورت قرينه سازي است و سبك معماري ساسانيان در اين كليسا ديده مي شود. البته در برخي قسمت هاي اين كليسا معماري پارتي نيز ديده مي شود. راهرو هاي تو در تو و مصالح سنگي و ملات و سقف كوتاه از ويژگي هاي اين كليسا است. در ب ورودي اين كليسا نيز از حالت معمولي كوتاه تر است كه مجوبري شوي در هنگام ورود كمي سر را خم كنيد. اين كليسا محرابي گنبد مانند دارد كه فقط كشيش حق ورود به آن را دارد.  در بدو ورود اين كليسا نوشته شده است: نعلينت را از پاهايات بيرون كن، زيرا مكاني كه در آن استاده اي، زمين مقدس است.

در اين كليسا در هنگام عبادت كسي حق نشستن ندارد و همگي ايستاده عبادت مي كنند و فقط نيمكتي براي سالمندان وجود دارد.

در طول ساليان قدمت اين كليسا اين مكان چندين بار مورد مرمت قرار گرفته است. يكي از اين بازسازي ها توسط يكي از شاهزاده هاي چيني به نام بافري انجام شد. او كه براي سفر به اروميه آمده بود بعد از چندين شب اقامت در اين كليسا، دستور به بازسازي اين بنا داد. كه در آن دوران چندين بخش به كليسا اضافه شد.

اين كليسا در حال حاضر نيز مورد استفاده مسيحيان است. بازديد از اين كليسا براي عموم آزاد است.

يكي از معدود كليساهاي ارتودكس در ايران در قزوين واقع شده است. كليساي كانتور كه از دوران جنگ جهاني دوم به جانده تنها كليساي سرخ ايران است.

كليساي كانتور در حال حاضر كاربري عبادتگاهي ندارد. اين كليسا كه توسط روس ها در قزوين ساخته شده است به اسم برج ناقوس نيز شناخته مي شود. نام كليساي كانتور از آنجا آمده است كه چون روس ها در منطقه خيام اقامت داشتند و ان جا را مقر خود نامگذاري كرده بودند و مقر در زبان روسي يعني كانتور . پس اسم اين كليسا نيز كليساي كانتور گذاشته شد. پس از پايان جنگ و زماني كه روس ها ايران را ترك كردند تقريبا ديگر هيچ ارتودكسي در ايران نبود كه براي عبادت به اين كليسا بيايد و در آن به عبادت بپردازد. كليسا تقريبا متروكه شد و تبديل شد به يادگاري كه در قزوين از آن دوران به جا مانده است. در حال حاضر اين كليسا محل فروش صنايع دستي است.

در ساخت اين كليسا از آجر هاي قرمز رنگ استفاده شده است و پلان چند ضلعي نامنظم داردو شبيه ديگر كليسا هاي مرسوم آن زمان بر اساس شكل صليب ساخته شده است. در اين كليسا از طاق و قوس و همچنين ستون هاي ختلف براي تزئين بنا استفاده شده است.

در حياط اين كليسا كه دو قبر از افراد روسي را مشاهده مي كنيد كه در زمان جنگ جهاني دوم در ايران كشته شده اند يكي بر اثز سقوط هواپيما و ديگري به مرگ طبيعي. در وردودي خود ساختمان كليسا از نقوش برجسته براي تزئين استفاده شده است كه برجسته ترين آنها يك صليب است كه در تاج گل قرار دارد. چون ارتودكس ها به صورت ايستاده به عبادت مي پرداختند فضاي داخلي اين كليسا چندان بزرگ نيست. برج ناقوس اين كليسا 3 طبقه است و 11 متر ارتفاع دارد. گنبد اين برج آبي رنگ است داراي نورگيري براي ورود آفتاب به كليسا است . چون ارتودكس ها به نور آفتاب علاقه ي خاصي داشتند ورود نور به كليسا براي آنها امري مهم بوده است.

ورود به اين كليسا كاملا آزاد است و هزينه اي براي بازديد گرفته نمي شد.