كليساي نيكولاي مقدس

در زماني كه در روسيه جنگ بود يعني حدود 70 سال پيش بخشي از مردم و نيروي نظامي روسيه از ترس تزارها به ايران فرار كردند. بعد از اينكه در ايران ساكن شدند و مايحتاج اوليه ي خود را جمع كردند درصدد ساخت كليسايي براي خود برآمدند. آنها كليساي نيكلاي مقدس يا همان كليساي جامع سنت نيكولاس را براي مهاجران روس ساختند. اين كليسا تبديل شده به محلي براي تجمع ارتودكس هاي ايراني و در خيايان شهيد مفتح كنوني واقع شده است.

اين كليسا با هزينه ي جع شده توسط مهاجران و با معماري نيكولاي ماركف ساخته شد. اين معمار روسي در تهران سابقه ي خوبي به جا گذاشته بود و بناهايي چون دبيرستان انوشيروان ، مسجد فخرالدوله و زندان قصر و سفارت ايتاليا و مدرسه ي البرز  و چندين مكان مهم ديگر در تهران را در كارنامه ي خود دارد.

رفت و امد به اين كليسا در دهه 50  تقريبا به اوج خود رسيد و پيروان ارتودكس مسيحيان در آن دوره در ايران و تهران به بيشترين مقدار خود رسيد و حدود 2000 نفر به اين كليسا براي عبادت مي آمدند. اعضاي اصلي اين كليسا 50 نفر هستند كه بيشتر از مهاجران باقي مانده در ايران و فرزندان قزاق هاي روس كه تصميم گرفتند در ايران بمانند تشكيل شده است.

تزئينات اين كليسا شامل شيشه هاي ويترا، تابلو هاي از مسيح و حضرت مريم و چندين اشيا تاريخي ديگر مي شود. بخشي از اشيا تزئيني اين كليسا مربوط به كليساي ديگري است كه در روسيه تخريب شده بود و مهاجران انها را با خود به ايران آوردند.

منظور از نيكلاي مقدس در واقع نيكلاي دوم است كه اخرين تزار روسيه بوده و در روسيه به دست ياغيان كشته شده است. ارتودكس ها او را جزو قديسان خود ميشارند و او را نيكلاي قديس رنج كشيده ناميدند. اين كليسا در دوران پس از انقلاب تا مدتي تعطيل بود و چندين سال بعد با اعزام اسقفي از مسكو اين كليسا دوباره شروع به فعاليت كرد.

در قسمت محراب  اين كليسا سقف گنبدي شكل ساخته شده است كه طاق هاي ان با نقاشي پوشيده شده است در بخش بالاي محراب آينه كاري نيز شده است.

در كنار ايم كليسا خانه ي سالمنداني وابسته به كليساي نيكلاس مقدس ساخته شد كه انگار نخستين خانه ي سالمندان ايران نيز هست. در اين خانه ، سالمندان كمي با اديان مختلف در كنار هم زندگي مي كنند.