كليسا هاي اروميه

دومين كليساي ساخته شده در جهان در ايران واقع شده است. اين كليسا در اروميه واقع شده است و به اسم ننه مريم شناخته مي شود. اين كليسا كه از دوران آشوريان به جامانده است.

اين كليسا كه امروزه به اسم شرق آشور شناخته مي شود بعد از كليسايي كه در فلسطين واقع شده است دومين كليساي جهان مي باشد. تاريخ نگاران معتقدند اين كليسا در ابتدا آتشكده بوده است و معبد تعداد زيادي از زرتشتيان . در زماني كه دين مسيحيت وارد ايران شد و گروهي از زرتشتيان به مسيحيت گرويدند و اين اتشكده به اولين كليساي ايران بدل شد و تغيير كاربري داد.  روايت تاريخي كه در اين مورد وجود دارد اين است كه زماني كه سه موبد زرتشتي در اين اتشكده در حال عبادت بودند نوري ستاره مانند ديدند كه حكايت از تولد نوزادي در اورشليم ميداد. انها به اورشليم رفتند و به مسيحيت ايمان آوردند و سپس به اروميه برگشتند. پس از آن اين اتشكده به كليسا تبديل شد. اين روايت تاريخي بر روي قبري كه در اين كليسا پيدا شده است نوشته شده و مي گويند اين قبر ها قبر هما سه موبد اوليه اين كليسا باشد. در حال حاضر اين سنگ قبر در اكراين و در شهر كيف نگه داري مي شود.

معماري اين كليسا به صورت قرينه سازي است و سبك معماري ساسانيان در اين كليسا ديده مي شود. البته در برخي قسمت هاي اين كليسا معماري پارتي نيز ديده مي شود. راهرو هاي تو در تو و مصالح سنگي و ملات و سقف كوتاه از ويژگي هاي اين كليسا است. در ب ورودي اين كليسا نيز از حالت معمولي كوتاه تر است كه مجوبري شوي در هنگام ورود كمي سر را خم كنيد. اين كليسا محرابي گنبد مانند دارد كه فقط كشيش حق ورود به آن را دارد.  در بدو ورود اين كليسا نوشته شده است: نعلينت را از پاهايات بيرون كن، زيرا مكاني كه در آن استاده اي، زمين مقدس است.

در اين كليسا در هنگام عبادت كسي حق نشستن ندارد و همگي ايستاده عبادت مي كنند و فقط نيمكتي براي سالمندان وجود دارد.

در طول ساليان قدمت اين كليسا اين مكان چندين بار مورد مرمت قرار گرفته است. يكي از اين بازسازي ها توسط يكي از شاهزاده هاي چيني به نام بافري انجام شد. او كه براي سفر به اروميه آمده بود بعد از چندين شب اقامت در اين كليسا، دستور به بازسازي اين بنا داد. كه در آن دوران چندين بخش به كليسا اضافه شد.

اين كليسا در حال حاضر نيز مورد استفاده مسيحيان است. بازديد از اين كليسا براي عموم آزاد است.